Santoshi Puja

സന്തോഷി പൂജ ഹിന്ദുമതത്തിലെ, പ്രത്യേകിച്ച് ഉത്തരേന്ത്യയിലും നേപ്പാളിലും, സ്ത്രീകളുടെ ഇടയിൽ പ്രചാരത്തിലുള്ള ഒരു പ്രധാന ആരാധനാ രീതിയാണ്. സന്തോഷം, സമാധാനം, ഐശ്വര്യം എന്നിവ നൽകുന്ന ദേവതയായാണ് സന്തോഷി മാതാവിനെ കണക്കാക്കുന്നത്. “സന്തോഷത്തിന്റെ മാതാവ്” എന്നാണ് സന്തോഷി എന്ന വാക്കിനർത്ഥം. ഗണപതിയുടെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഭാര്യമാരായ സിദ്ധി, റിദ്ധി എന്നിവരുടെയും മകളായാണ് സന്തോഷി മാതാവിനെ പൊതുവെ കണക്കാക്കുന്നത്.

ഗണപതിയുടെ മകൾ: സന്തോഷി മാതാവ് ഗണപതിയുടെയും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പത്നിമാരായ സിദ്ധി, റിദ്ധി എന്നിവരുടെയും മകളായാണ് സാധാരണയായി അറിയപ്പെടുന്നത്. രാഖി കെട്ടാൻ ഒരു സഹോദരി വേണമെന്ന് ഗണപതിയുടെ മക്കളായ ശുഭ്, ലാഭ് എന്നിവർ ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിച്ചപ്പോൾ, അവരുടെ ആഗ്രഹം സഫലമാക്കാനായി ഗണപതി തൻ്റെ ദിവ്യശക്തിയാൽ സന്തോഷി മാതാവിനെ സൃഷ്ടിച്ചുവെന്നാണ് ഒരു ഐതിഹ്യം

സന്തോഷി പൂജയുടെ പ്രാധാന്യം

സന്തോഷി മാതാവിനെ ആരാധിക്കുന്നതിലൂടെ ഭക്തർക്ക് ജീവിതത്തിൽ സംതൃപ്തിയും സന്തോഷവും ഐശ്വര്യവും ലഭിക്കുമെന്നാണ് വിശ്വാസം. ദാരിദ്ര്യം, ദുരിതങ്ങൾ, തടസ്സങ്ങൾ എന്നിവ നീക്കം ചെയ്യാനും ആത്മീയ വളർച്ച നേടാനും ഈ പൂജ സഹായിക്കുമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. പ്രധാനമായും വെള്ളിയാഴ്ചകളിലാണ് സന്തോഷി പൂജയും വ്രതവും അനുഷ്ഠിക്കുന്നത്. തുടർച്ചയായി 16 വെള്ളിയാഴ്ചകൾ ഈ വ്രതം അനുഷ്ഠിക്കുന്നത് വളരെ ഉത്തമമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.

സന്തോഷി പൂജ എങ്ങനെ നടത്തുന്നു?

സന്തോഷി പൂജ ലളിതവും ഭക്തിയോടുകൂടി ചെയ്യാവുന്നതുമായ ഒരു ചടങ്ങാണ്. പ്രധാനമായും താഴെ പറയുന്ന രീതിയിലാണ് ഇത് നടത്തുന്നത്:

• വ്രതം: വെള്ളിയാഴ്ച രാവിലെ കുളിച്ച് ശുദ്ധിയായിരിക്കുക. ഈ ദിവസം പുളിയുള്ള ഒരു ഭക്ഷണവും കഴിക്കുകയോ സ്പർശിക്കുകയോ ചെയ്യരുത്. ഇത് സന്തോഷി മാതാവിന് ഇഷ്ടമല്ലാത്ത ഒന്നായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ചിലർ പൂർണ്ണമായി ഉപവസിക്കുമ്പോൾ, മറ്റുചിലർ ഒരുനേരം മാത്രം ആഹാരം കഴിക്കാറുണ്ട്.
• പൂജ:
  • പൂജ ചെയ്യാനായി വൃത്തിയുള്ള ഒരിടം തിരഞ്ഞെടുത്ത്, സന്തോഷി മാതാവിന്റെ ചിത്രം സ്ഥാപിക്കുക.
  • ചിത്രം പൂക്കൾ കൊണ്ട് അലങ്കരിക്കുക. മഞ്ഞൾ, കുങ്കുമം, ചന്ദനം എന്നിവകൊണ്ട് തിലകം ചാർത്തുക.
  • ഒരു കലശം (ചെമ്പുപാത്രം അല്ലെങ്കിൽ സ്റ്റീൽ പാത്രം) നിറയെ ശുദ്ധജലം നിറച്ച് അതിൽ പൂക്കൾ ഇടുക. ഈ കലശം സന്തോഷി മാതാവിന്റെ ചിത്രത്തിന് മുന്നിൽ വെക്കുക.
  • ദീപം കൊളുത്തി, ചന്ദനത്തിരി, ധൂപം എന്നിവ കത്തിക്കുക.
  • “ഓം ശ്രീ സന്തോഷി മാതാഎ നമഃ” എന്ന മന്ത്രം ജപിക്കുക.
  • പ്രസാദമായി ശർക്കരയും വറുത്ത കടലയും (ഗുഡ് ചന) ദേവിക്ക് സമർപ്പിക്കുക. പൂജ ചെയ്യുന്നവർ ഇത് കൈയിൽ വെച്ച് വേണം കഥ കേൾക്കാൻ.
• കഥ കേൾക്കൽ: സന്തോഷി മാതാവിന്റെ വ്രത കഥ ഭക്തിപൂർവ്വം വായിക്കുകയോ കേൾക്കുകയോ ചെയ്യുക. കഥ കേൾക്കുമ്പോൾ “സന്തോഷി മാതാ കി ജയ്” എന്ന് ഉച്ചത്തിൽ പറയുക.
• ആരതി: പൂജയുടെ അവസാനത്തിൽ ആരതി ഉഴിഞ്ഞ് പ്രാർത്ഥിക്കുക.
• പ്രസാദ വിതരണം: പൂജയ്ക്ക് ശേഷം പ്രസാദം കുടുംബാംഗങ്ങൾക്കും സുഹൃത്തുക്കൾക്കും വിതരണം ചെയ്യുക. വ്രതം അനുഷ്ഠിക്കുന്നയാൾ പ്രസാദം കഴിച്ചതിന് ശേഷം മാത്രമേ ആഹാരം കഴിക്കാവൂ.
• ഉദ്യാപൻ: 16 വെള്ളിയാഴ്ചകളിലെ വ്രതം പൂർത്തിയാക്കുമ്പോൾ ഉദ്യാപൻ (വ്രതം അവസാനിപ്പിക്കുന്ന ചടങ്ങ്) നടത്താറുണ്ട്. ഈ ചടങ്ങിൽ പാവപ്പെട്ട കുട്ടികൾക്ക് ഭക്ഷണം നൽകുന്നതും ദക്ഷിണ നൽകുന്നതും ഉൾപ്പെടുന്നു.