കാളി പൂജ എന്നത് ഹിന്ദു ദേവതയായ കാളിയെ ആരാധിക്കുന്ന ഒരു പ്രധാന ഉത്സവമാണ്. ഇത് ദീപാവലി ആഘോഷങ്ങളോടനുബന്ധിച്ചാണ് പ്രധാനമായും പശ്ചിമ ബംഗാൾ, അസം, ഒഡീഷ, ഝാർഖണ്ഡ് തുടങ്ങിയ കിഴക്കൻ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നടക്കുന്നത്. ദീപാവലി ദിനത്തിലെ അമാവാസി രാത്രിയിലാണ് കാളി പൂജ സാധാരണയായി നടത്തുന്നത്.
കാളി പൂജയുടെ പ്രാധാന്യം:
- തിന്മയുടെ മേൽ നന്മയുടെ വിജയം: കാളി ദേവി ദുഷ്ടശക്തികളെ നശിപ്പിച്ച് ലോകത്ത് സമാധാനവും ഐക്യവും പുനഃസ്ഥാപിച്ചതിനെ ഇത് അനുസ്മരിക്കുന്നു. അസുരന്മാരായ ശുംഭനിശുംഭന്മാരെയും രക്തബീജനെയും വധിച്ചതിൽ കാളിയുടെ പങ്ക് ഇതിൽ പ്രധാനമാണ്.
- ശക്തിയുടെയും സംരക്ഷണത്തിന്റെയും പ്രതീകം: കാളി ദേവിയെ ശക്തിയുടെയും സംരക്ഷണത്തിന്റെയും മൂർത്തീഭാവമായി കണക്കാക്കുന്നു. ഭക്തർക്ക് നെഗറ്റീവ് ഊർജ്ജങ്ങളിൽ നിന്നും ദോഷകരമായ ശക്തികളിൽ നിന്നും സംരക്ഷണം നൽകാനും, ജീവിതത്തിൽ തടസ്സങ്ങൾ നീക്കാനും, ആത്മീയ വളർച്ച നേടാനും കാളി പൂജ സഹായിക്കുമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
- ആയുസ്സും ആരോഗ്യവും: ദീപാവലിയുടെ ഭാഗമായി വരുന്ന കാളി പൂജ, ആയുസ്സിന്റെയും ആരോഗ്യത്തിന്റെയും ഭഗവാനായ ധന്വന്തരി അമൃതകലശവുമായി അവതരിച്ച ദിവസമായ ധനത്രയോദശിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. അതിനാൽ മൃത്യുവിൽ നിന്ന് അമരത്വത്തിലേക്കുള്ള ഒരു സങ്കൽപ്പവും ഇതിനുണ്ട്.
- ജ്ഞാനവും മോക്ഷവും: അജ്ഞതയും അഹങ്കാരവും നീക്കം ചെയ്ത് ആത്മീയ പ്രബുദ്ധതയും മോക്ഷവും നേടാനും കാളി പൂജ സഹായിക്കുമെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
ആചാരങ്ങൾ:
- പന്തലുകൾ: ദുർഗ്ഗാ പൂജ പോലെ കാളി പൂജയ്ക്കും വലിയ പന്തലുകൾ കെട്ടി കാളി ദേവിയുടെ വിഗ്രഹങ്ങൾ പ്രതിഷ്ഠിച്ച് ആരാധനകൾ നടത്താറുണ്ട്. ഈ പന്തലുകൾ വർണ്ണാഭമായ വിളക്കുകൾ കൊണ്ട് അലങ്കരിക്കുന്നു.
- പൂജകൾ: കാർത്തിക മാസത്തിലെ അമാവാസി രാത്രിയിലാണ് പ്രധാന പൂജകൾ നടക്കുന്നത്. അർദ്ധരാത്രിയിലെ “നിശിത സമയം” കാളി പൂജയ്ക്ക് വളരെ പ്രധാനമായി കണക്കാക്കുന്നു. തന്ത്രപരമായ മന്ത്രങ്ങളും ആചാരങ്ങളും പൂജയുടെ ഭാഗമായി നടത്താറുണ്ട്.
- അർപ്പണങ്ങൾ: ചുവന്ന ചെമ്പരത്തി പൂക്കൾ, മധുരപലഹാരങ്ങൾ, പഴങ്ങൾ, അരിയാഹാരം, മത്സ്യ-മാംസാദികൾ (ചിലയിടങ്ങളിൽ) എന്നിവ ദേവിക്ക് സമർപ്പിക്കാറുണ്ട്. പ്രാർത്ഥനകൾക്ക് ശേഷം പ്രസാദം വിതരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു.
- മന്ത്രജപം: “ഓം ക്രീം കാലികായൈ നമഃ” പോലുള്ള മന്ത്രങ്ങൾ കാളി പൂജയിൽ ഭക്തർ ജപിക്കാറുണ്ട്.
- വിഗ്രഹ നിമജ്ജനം: പൂജയുടെ അവസാനത്തിൽ കാളി വിഗ്രഹങ്ങൾ നദികളിലോ മറ്റ് ജലാശയങ്ങളിലോ നിമജ്ജനം ചെയ്യുന്നു. ഇത് ദേവി തന്റെ ദിവ്യഭവനത്തിലേക്ക് മടങ്ങുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
കേരളത്തിൽ ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ വിശേഷാൽ പൂജകളും കളമെഴുത്ത് പാട്ടും മറ്റും നടക്കാറുണ്ട്. നവരാത്രി ദിനങ്ങളിലും കാളി പൂജയ്ക്ക് പ്രാധാന്യമുണ്ട്, പ്രത്യേകിച്ച് നവരാത്രിയിലെ 7, 8 ദിവസങ്ങൾ ഭദ്രകാളി പൂജയ്ക്ക് ഉത്തമമാണ്. കൊടുങ്ങല്ലൂർ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം, ആറ്റുകാൽ ക്ഷേത്രം എന്നിവിടങ്ങളിലും കാളിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ആചാരങ്ങൾ പ്രധാനമാണ്.
